LÀM GÌ SAU KHI LY THÂN TẠI ÚC
1. Trong hai lần trả lời câu hỏi gần đây với các bạn về child support, hôm nay mình viết một bài lớn chia sẻ với các bạn việc nên làm sau khi bạn ly thân tại Úc và bao gồm cả child support. Không có yêu cầu pháp lý nào bắt bạn phải làm tất cả những điều ghi dưới, nhưng nếu bạn làm theo, đó là có lợi cho bạn.
PHẠM VI BÀI VIẾT
2. Bài viết này đầy đủ chi tiết tất cả các việc cần nên (hay phải) làm cho cho ai sắp ly thân trong Úc.
ĐỔI THÔNG TIN JOINT THÀNH THÔNG TIN CÁ NHÂN BẠN
4. Thông tin hay văn bản mang cả hai tên vợ chồng sẽ chia là ra làm hai phần:
THÔNG TIN ĐĂNG KÝ VỚI CHÍNH QUYỀN
(i) thông tin có hai tên đăng ký với chính quyền authority ví dụ bao gồm nhưng không giới hạn ở thẻ medicare, account với Services Australia, Centrelink, hay ATO, hồ sơ immigration. Những thông tin này không liên quan đến tài sản và tiền bạc và bạn đăng ký cả hai vợ chồng với họ bạn phải nên đổi. Mình nói những thông tin sở hữu chung liên quan đến tiền bạc tài chính ban không đổi được do có thể tranh chấp hoặc bạn chưa thỏa thuận consent order với bên kia thì bạn không thể nào tự thay đổi ngay được.
PHẢI XEM CÓ CẦN BÁO NGAY CHO SERVICES AUSTRALIA KHÔNG?
Đối với một số bạn mà bạn có quyền đựợc hưởng trợ cấp của chính phủ Úc thông qua Centrelink (hay Services AU) thì bạn phải nhanh chóng google Separation Details Form (Services Australia) điền vào và thông báo cho họ biết bạn ly thân. Việc thông báo sớm này sẽ giúp cho bạn liên quan đến benefits bạn nhận. Khi cần biết, bạn liên lạc họ bạn hỏi, họ sẽ giải thích rõ cho bạn.
THÔNG TIN ĐĂNG KÝ VỚI CÔNG TY HAY DOANH NGHIỆP
(ii) thông tin có hai tên mà không liên quan đến chính quyền bao gồm nhưng không giới hạn ở thẻ ngân hàng, bảo hiểm cá nhân (ví dụ Medibank hay Bupa), gas, điện, nước, điện thoại. Ở phần này có những đăng ký kèm theo trách nhiệm pháp lý liên đới chỉ một ví dụ như bảo hiểm hay utilities. Bạn nên báo cho họ và bỏ tên của bạn ra để phòng ngừa bên kia gây thiệt hai và bạn phải chịu trách nhiệm pháp lý do joint liability. Ở điểm này, bạn không phải co thời hiệu theo luật phải thay đổi. Bạn đổi càng sớm càng có lợi cho bạn, và bạn chỉ không thay đổi cái gì mà có thể liên quan tài chính. Lấy ví dụ như loan agreement. Chủ nợ có thể không cho bạn bỏ tên bạn ra, nên bạn cần phải nói chuyện với họ ngay.
TÀI KHOẢN NGÂN HÀNG NÊN RIÊNG BIỆT
5. Bạn nên mở tài khoản ngân hàng cá nhân riêng và không nên dùng chung kể từ ngày ly thân. Ở mặt này do nó liên hệ đến tài chính và có thể có tranh chấp toà án family cho nên bạn phải tuỳ cơ ứng biến. Khi có thể, bạn phải nhanh chóng tạo ra account riêng và không bỏ tiền vào joint nữa. Nếu gặp khó khăn tách ngân hàng, bạn hãy nên gặp luật sư family của bạn.
DI CHÚC, SUPER VÀ POWER OF ATTORNEY (POA)
6. Bạn phải nhớ là di chúc sẽ mất hiệu lực khi bạn lập gia đình lại, nếu bạn ở Victoria do mình chỉ chuyên về luật di chúc bang Victoria. Vì vậy, bạn phải xem lại có cần làm lại di chúc, thay đổi gì trong super của bạn (nếu có joint liên quan) và POA.
REMOVE TÊN BÊN KIA RA KHỎI MEDICARE
7. Nếu bạn có thẻ này, bạn hãy vào trong Medicare trong MyGov và bạn làm lại thẻ medicare cho bạn loại tên nguời kia ra khỏi thẻ của bạn và gửi lại thẻ mới cho bạn dùng. Việc này có thể làm online nếu không biết thì đi ra Medicare Centre ở bang để làm.
NẾU NHƯ BẠN GẶP PHẢI BẠO HÀNH GIA ĐÌNH
8. Giả sử là sự thật bạn là con gái (khi nói chung) và thật sư bị bạo hành gia đình từ chồng, cho dù bạn đang giữ visa 820, bạn phải dũng cảm đứng lên phản kháng chuyện này nếu bạn có bằng chứng rõ ràng bị thuơng tích từ bạo hành. Không bao giờ nên cam chịu để được nguời ta bảo lãnh 801 cho bạn. Tránh dài hơn, bạn hãy tìm đọc topic lớn mình viết về cách xử lý bạo hành gia đình tại úc hoặc là bạn phải ngay lập tức nói chuyện với luật sư chuyên di trú (visa) và chuyên cả bạo hành để họ xem bằng chứng và chỉ cho bạn cách xử lý.
XỬ LÝ TRANH CHẤP TÀI SẢN VÀ (HOẶC) CON CÁI
9. Đây là phần khó khăn nhất của việc ly thân và ly dị không thể nào chỉ cho bạn ngắn mà bạn phải nên có luật sư family của bạn. Ở Úc, truớc khi bạn mang tranh chấp hai phần (tài sản và con) ra toà, bạn phải có S60I failed mediation certificate. Để có bạn phải gọi lên Family Relationship AU số phone 1800 050 321. Đây là dịch vụ của chính phủ úc giúp cho bạn đàm phán mediation với bên kia. Bạn phải làm cái này và có S60i certificate rồi bạn mới nộp hồ sơ tranh chấp ra toà án family được.
10. Ở mặt này, bạn có thể ký Financial Agreement sau khi ly hôn (section 90D Family Law Act) hay Consent Order là những giải pháp rẻ tiền nhất xử lý xong tranh chấp tài sản (property order) hay con cái (parenting order) của bạn. Nếu không, tranh chấp family law bên Úc kéo dài thuờng hai năm tại toà và không rẻ. Bạn mong chờ phải vài chục nghìn AUD tiền luật sư nếu bạn không có nguời thân là luật sư family hay bạn không hiểu luật không biết cách tự ra toà (self-representing).
TIME LIMIT 12 THÁNG TRANH TOÀ FAMILY ÚC (HAI NĂM DEFACTO)
11. Bạn phải luôn nhớ time limit là một năm kể từ ngày có giấy ly dị Úc và hai năm kể từ ngày chia tay de facto là bạn phải mang tranh chấp tài sản property ra toà family. Sau đó là muốn ra phải xin phép toà (application for leave) và phải có lý do tại sao bị trễ hoặc là cả hai phải đồng ý mang ra tranh chấp family thì toà family mới nhận hồ sơ. Nếu bạn có hôn thú, hãy đừng làm ly dị để tránh phải bị một năm time limit. Xong rồi hãy làm hồ sơ ly dị.
LÀM SAO XIN CHILD SUPPORT?
12. Mình chọn phần này cuối cùng bỏi vì rất nhiều bạn không hề biết làm sao nhất là sống ở vn mới sang úc một hai năm hoàn toàn không biết. Truớc hết, bạn phải ở trong Úc. Nếu ở ngoài Úc, bạn hãy google từ khoá Services Australia child support when parents and children live outside Australia. Bài viết chỉ rõ ràng chi tiết cho bạn biết là khi bạn (và) con bạn ở ngoài Úc thì sẽ gặp khó khăn gì khi xin child support.
13. Nếu bạn ở trong Úc, và nếu bạn biết rõ là bạn sẽ tranh chấp với bên kia về tài sản, kinh nghiệm của mình khuyên bạn là bạn nên xử lý tài sản truớc đi xong rồi bạn hãy nộp online application làm child support. Lý do tại sao sẽ giải thích chi tiét sau.
14. Khi làm child support, có những ngưòi họ cố tình làm không đóng thuế (taxable income) để tránh. Ở mặt này nếu bạn co bằng chứng rõ ràng chuyện cố tình này, bạn hãy báo Services AU họ xem bằng chứng và cho bạn biết họ làm đuợc gì để phạt anh ta. Úc là xã hội trọng bằng chứng, phải có bằng chứng rõ mới nói chuyện đuợc. Mình đã làm qua rất nhiều case và rất nhiều nguời chồng cố tình làm việc này.
15. Nếu bạn biết rõ chồng bạn làm đóng thuế, bạn lên đăng ký account trên Services AU nó có online form cho bạn điền vào bao gồm cả tên và số phone (hay địa chỉ liên lạc úc của chồng nếu bạn có) cho họ. Bạn phải cung cấp thông tin nguyên tên họ ngày sinh và liên lạc ở đâu tại Úc thì Services AU mới giúp cho bạn tìm ra họ và kêu họ đóng tiền cho bạn child support. Việc này của Services là free hoàn toàn cho bạn.
CÁCH TÍNH CHILD SUPPORT
16. Trên website services có một bảng tính cực kỳ chi tiết chỉ cho bạn bạn care con bạn bao nhiêu % trong tuần, bạn có bao nhiêu con họ ghi rõ cho bạn là bạn sẽ đuợc bao nhiêu tiền. Khi bạn nộp thông tin vào Services sẽ tính ra và báo cho bạn biết.
KHIẾU NẠI CHILD SUPPORT TỪ SERVICES
17. Nếu bạn không đồng ý với Services, bạn sẽ nộp đơn lên AAT khiếu nại họ xem lại decision.
TOÀ ÁN FAMILY LAW KHÔNG BAO GIỜ THỤ LÝ CHILD SUPPORT
18. Do child support là trách nhiệm của chính phủ làm free cho bạn thông qua Services AU, toà án family hay consent order không bao giờ tham gia vào giải quyết tranh chấp child support cho bạn. Nếu có, họ chỉ thụ lý tranh chấp spousal maintenance mà thôi là tiền mà chồng bạn phải trả cho bạn để không làm xáo trộn cuộc sống tài chính của bạn (khi bạn đang có chồng).
19. Services AU có một trang rất chi tiết giải thích rất rõ ràng cho bạn về mọi thứ child support guide. Nếu bạn giỏi tiếng Anh bạn hãy tìm đọc nó để hiểu và làm online application. Nếu không bạn phải liên hệ luật sư family law.
Nếu bạn còn thắc mắc chi tiết nào thì bạn liên hệ MLE Consulting Services để chỉ rõ cho bạn.